-آيا هيپنوتيزم فقط تلقين است؟ آيا نيروئي در القاء خلسه دخيل نيست؟ در حاليكه براحتي مي توان وجود نيرو را احساس كرد.
2-آيا امكان تاثير بر اشياء با نگاه در حالت هيپنوتيزمي وجود دارد؟
3-آيا ممكن است كسي هيپنوتيزم شده و ديگر بيدار نشود؟
4-آيا امكان درمان MS با هيپنوتيزم وجود دارد؟
5-آيا مي توان با كمك هيپنوتيزم تناسخ را اثبات كرد؟
6-چه كساني مجاز به استفاده از هيپنوتيزم در درمان هستند؟
7-دوره هاي آموزشي هيپنوتيزم چگونه است؟

1-آيا هيپنوتيزم فقط تلقين است؟ آيا نيروئي در القاء خلسه دخيل نيست؟ در حاليكه براحتي مي توان وجود نيرو را احساس كرد.
تحقيقات نشان داده است كه هيپنوتيزم فقط با تلقينات مناسب ايجاد شده و هيچ ارتباطي با هيچ نيروئي ندارد. هيچ چيزي جز تلقين در هيپنوتيزم نقش ندارد، البته تلقين هم كم اثر نيست، بخصوص وقتي دانش ما از قواعد تلقين و پيچيدگيهاي روان را هم در نظر گيريم، بحث وجود نيرو يا آنطور كه بيشتر رايج است نيروي مغناطيس حيواني، منيطيسم يا هر نيروي ديگري بحثي تاريخي است و به زماني برميگردد كه مغناطيس تازه در فيزيك كشف شده بود و براي بسياري از جمله مسمر و ساموئل هانمان پدر هوميوپاتي جالب بود . در آن روزگار هر كشف تازه اي بخصوص در فيزيك براي توصيف و تبيين ساير پديده ها از جمله طب و روانشناسي استفاده مي شد. مسمر نيروي مغناطيس و مغناطيس حيواني را از همين موضوع اقتباس ومورد استفاده قرار داد. بحث بيشتر در اين خصوص را به تاريخچه هيپنوتيزم و كتب مربوطه مي سپاريم. اما ازتاثير تاريخچه هيپنوتيزم در چنين طرز فكري مهمتر، آنچه باعث ماندگاري باور به وجود نيرو شده اين است كه در اكثر تكنيكهاي هيپنوتيزمي از كلمه نيرو استفاده مي شود، مثلااين جمله كه :تا چند لحظه ديگر نيروئي دست شما را به سمت بالا مي كشد . اما بايد توجه داشت كه احساس نيرو به منزله وجود نيرو نيست. بكار بردن كلمه نيرو صرفا اثر تلقين را بهتر مي كند، به عبارتي نوعي كاربرد استعاره يا مثال METAPHOR است كه بحثي مفصل درآموزش تكنيكهاي هيپنوتيزمي و هيپنوتيزم درماني است و باعث افزايش تاثير تلقين هاي ما مي شود. استفاده از استعاره ديگري مانند : تجسم كن چند بادكنك با رنگهاي زيبا و قشنگ به انگشتان و مچ دست شما بسته شده و دست شما را به سمت بالا مي كشد همان اثر را دارد، ولي از كلمه نيرو استفاده نكرده است. متاسفانه استفاده از استعاره نيرو كه در تكنيكهاي هيپنوتيزمي بسيار كاربرد دارد وقتي با تاريخچه و ادعاهاي غير علمي مسمر و ادعاها و عدم مطالعه بعضي همراه مي گردد، اين اشتباه را بيشتر رواج مي دهد. به هر حال ساده ترين پاسخ به اين سؤال اين است كه احساس وجود چيزي هيچوقت دليل بر وجود آن نيست.
2-آيا امكان تاثير بر اشياء با نگاه در حالت هيپنوتيزمي وجود دارد؟
خير، اين موضوع هيچ ارتباطي با هيپنوتيزم ندارد. در پاندول شورل كه در آن با نگاه به پاندول مي توان جهت حركت آن را تعيين كرد ارائه تلقينات مناسب و قرار دادن نخ پاندول در دست سوژه الزامي است وگرنه هيچ اتفاقي در حركت پاندول نمي افتد. اينكه بعضي مي گويند مرتاض هندي روزي قطاري را با نگاه متوقف كرده است ممكن است صحت داشته باشد اما اثبات كننده امكان تاثير بر اشياء با نگاه نيست، بحث در خصوص اين چنين قدرتهائي به رشته فراروانشناسي مربوط است و ارتباطي با روانشناسي و هيپنوتيزم ندارد.براي اثبات يا رد چنين ادعاهائي نيز ملاحظات خاصي در رشته فراروانشناسي بايد در نظر گرفته شود كه موضوع بحث ما نيست.در هر صورت آنچه پديده هاي هيپنوتيزمي نام گرفته اند قابل تكرار، قابل آزمايش و قابل آموزش هستند و آنچه قابل تكرار نيست ،قابل آزمايش و آموزش به صورت معمول نيست فراروانشناسي بوده و بحثي متفاوت است. در هر صورت نه مي توان با هيپنوتيزم اشياء را با نگاه حركت داد، نه مي توان از غيب سخن گفت، نه با ارواح ارتباط برقرار كرد.

3-آيا ممكن است كسي هيپنوتيزم شده و ديگر بيدار نشود؟
يافته هاي جديد نشان داده اند كه هيپنوتيزم نه خواب است، نه حالتي شبيه به خواب و جالب تر آنكه هنوز هيچ تغيير فيزيولوژيكي كه اختصاصي براي هيپنوتيزم باشد يافت نشده است. هيپنوتيزم يعني با كمك تلقين تغيير دادن، لذا اگر كسي هيپنوتيزم شود به سادگي مي تواند بيدار شود. تاخير در بيدار شدن نشانه مقاومت يا بروز عوارض است كه اگر كسي آموزش صحيح هيپنوتيزم درماني را ديده باشد هرگز با چنين مشكلي مواجه نخواهد شد. ساده ترين روش مقابله با اين مشكل نيز حفظ خونسردي و آرام كردن سوژه است. كافي است به او اجازه دهيم چند دقيقه اي بخوابد يا چند لحظه اي آرام در جائي بنشيند و استراحت كند، يا چند نفس آرام و عميق بكشد، هر كدام از اين ها حتما اثر تلقينات نامناسب را رفع مي كند. آنچه اغلب منجر به اين مشكل مي شود اضطراب هيپنوتيزم درمانگر ناوارد، هيجان زدگي اطرافيان و ترسيدن سوژه است وگرنه در موارد عادي هرگز مشكلي پيش نمي آيد.
4-آيا امكان درمان MS با هيپنوتيزم وجود دارد؟
بيماري MS يكي از بيماريهاي صعب العلاج سيستم عصبي است كه در آن ميلين سلولهاي عصبي دچار مشكل مي شود. اين بيماري در سير پيشرفت خود فراز و نشيبهاي زيادي دارد و متاسفانه در حال حاضر درمان موفقي ندارد. هيپنوتيزم نيز نقشي در درمان MS نداشته و هيچ مرجع رسمي هيپنوتيزم درماني را براي درمان MS توصيه ننموده است. آنچه باعث اين اشتباه كه هيپنوتيزم مي تواند MS را درمان كند مي شود آن است كه در بيماريهائي چون MS ، اميد به بهبودي مي تواند احساس بهبودي ايجاد كند ولي متاسفانه باعث بهبودي نمي شود. لذا بايد توجه داشت كه هرگز درمان اصلي را زير نظر يك متخصص اعصاب داخلي به اميد چنين احساس زودگذري رها نكنيم.
5-آيا مي توان با كمك هيپنوتيزم تناسخ را اثبات كرد؟
يكي از پديده هاي جالب هيپنوتيزمي بازگشت سني است كه مي تواند در بعضي به شكل تجديد حيات سني هم مشاهده شود. تجديد حيات سني يعني سوژه دوران كودكي مثلا سه سالگي خود را عينا تجربه كند، بنحوي كه رفتارش،احساسش ، حافظه اش و… بچگانه شود. مي توان همين تلقينات را ادامه داد به نحوي كه سوژه احساس كند در درون رحم مادر يا در قالب انسان ديگري در نسل هاي قبل است. نكته مهم كه اغلب به آن توجه نمي شود اين است كه سوژه روبروي ما، همان سوژه قبلي است و فقط در حالت هيپنوتيزم با تلقينات مناسب تغييراتي را در احساس،ادراك،حافظه و… خود تجربه كرده است، او اين تغييرات را احساس مي كند و واقعا سه ساله نشده است، واقعا به رحم مادر برنگشته و واقعا به نسلهاي قبل نرفته است. تمام اين احساسات با دستكاري ما ايجاد شده، و با دستكاري ما قابل تغيير است. اين پديده ها از جذابيت هاي هيپنوتيزم حكايت مي كنند و كاربرد هاي درماني خاصي دارند . تناسخ يعني عقيده به اين كه ما قبل از آنكه در جسم فعلي زندگي كنيم، قبلا به شكلي زندگي مي كرده ايم، اين عقيده چه صحيح و چه غلط، امكان اثبات يا رد آن با هيپنوتيزم وجود ندارد.
6-چه كساني مجاز به استفاده از هيپنوتيزم در درمان هستند؟
هيپنوتيزم بر خلاف نظر عده اي علم متفاوتي نيست، درمان مجزائي هم نيست،بلكه روشي است كه در موارد خاص و محدودي نظير تحقيقات و درمان كاربرد دارد، لذا بجز در تحقيقات فقط كساني مي توانند از هيپنوتيزم در درمان استفاده كنند كه صلاحيت درمان داشته باشند، چه صلاحيت قانوني كه قانون تعيين مي كند و مراجع ذيصلاح بر آن نظارت دارند و چه صلاحيت علمي، صلاحيت علمي يعني كتب علمي و مجلات مرجع و دانشگاهي كاربرد آن روش را در مورد بيماري خاصي و توسط شاغلين رشته خاصي تائيد كرده باشد. در حال حاضر هيپنوتيزم از درمانهاي طب حاشيه جدا شده و به عنوان روش رواندرماني در كتب مرجع روانپزشكي نظير روانپزشكي كاپلان و سادوك آمده است. امروزه پزشكان، دندانپزشكان، ماماها، پرستاران و روانشناسان در حيطه شغلي و علمي خود به استفاده از هيپنوتيزم مجاز هستند. به عبارتي كساني مجاز به استفاده از هيپنوتيزم در درمان هستند كه مجاز به درمان درآن بيماري بدون هيپنوتيزم نيز باشند، مگر آنكه به صورت تيمي و زير نظر درمانگر اصلي و به عنوان دستيار فعاليت نمايند. با اين توصيف استفاده از هيپنوتيزم در درمان احتياج به مجوز اختصاصي ندارد، اگر پزشك، دندانپزشك ، ماما ، پرستار يا روانشناس هستيد (در كليه گرايشها ) يعني مجوز كار در اين رشته ها را داريد مي توانيد از هيپنوتيرم نيز مشابه ساير روشهاي درماني استفاده كنيد. به طور كلي، اقدام به درمان با هيپنوتيزم فقط در صلاحيت كساني است كه مجوز درمان در رشته خود را دارند و تسلط بر فنون هيپنوتيزم به خودي خود نه مجوزي براي درمان مي باشد و نه استفاده از آن در درمان احتياج به مدركي متفاوت از رشته اصلي دارد.
7-دوره هاي آموزشي هيپنوتيزم چگونه است؟
دوره هاي آموزشي هيپنوتيزم بر حسب تئوريهاي مختلف قدري متفاوت است. هر چند تكنيكهاي هيپنوتيزمي در طول زمان ثابت مانده اند و تغييري نكرده اند، اما تغيير در تئوريها، نگاه ما به تكنيكها،كاربردها و نحوه آموزش هيپنوتيزم را نيز متفاوت كرده است.دوره هاي آموزشي هيپنوتيزم در حال حاضر ويژه پزشكان، دندانپزشكان، ماماها، پرستاران و روانشناسان در كليه گرايشها مي باشند.طول اين دوره ها بر حسب رشته هاي مختلف و نيازهاي آموزشي آنها در كشورهاي مختلف متفاوت است. اما يك دوره متعارف دوره اي 2-3 ماهه است كه اغلب سر فصلهاي زير را كم و بيش دارا است: 1-تعريف و توصيف هيپنوتيزم،تاريخچه و كاربردهاي آن 2-اصول تلقين شناسي، قواعد تلقين و فارماكولوژي تلقين 3-تلقينهاي بيداري 4-تكنيكهاي ساده و پيچيده هيپنوتيزمي 5-تكنيكهاي عميق سازي و پديده هاي هيپنوتيزمي 6-عوارض و روشهاي كنترل آن 7-مقاومت و روشهاي رفع آن 8-استعدادهيپنوتيزم پذيري و روشهاي افزايش آن 9-رويكرد مختلف در درمان با هيپنوتيزم 10-خود-هيپنوتيزم و هيپنوتيزم گروهي البته اين سر فصل هل بسته به تركيب شركت كنندگان ، سرعت آنها در يادگيري تكنيكها و حل تمرينها و... متفاوت است. در اين دوره ها تاكيد اصلي بر آموزش تكنيكهاي هيپنوتيزمي است ولي درمان چاقي ، زايمان بدون درد و اضطراب امتحان نيز اغلب تشريح مي گردد.